Znowu ten post...

 

 

 

              O Wielkim Poście już wiele zostało powiedziane. Na pewno niejedno już. słyszałeś na temat tego okresu w życiu Kościoła. W tym roku postanowiłem zaproponować trochę niekonwencjonalną eskapadę po tekstach liturgicznych, które Kościół używa w tym okresie. Z treści modlitw wielkopostnych można bowiem wyczytać niemal całą istotę i głębię Okresu Przygotowania Paschalnego. Może wtedy nie będziesz ze znudzeniem powtarzał: Znowu ten post! Okres Przygotowania Paschalnego, czyli Wielki Post, obejmuje 40 dni, zaczyna się w Środę Popielcową, a kończy przed Mszą Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek. Specjalne znaczenie posiada 6 niedziel wielkopostnych, które w pewien sposób odkrywają tajemnice poszczególnych tygodni, wyznaczają zadania do spełnienia, podają sens praktyk pokutnych. W charakter Wielkiego Postu wprowadza nas modlitwa dnia, czyli kolekta, odmawiana przez kapłana przed czytaniami: «Panie, nasz Boże, daj nam przez święty post zacząć okres pokuty, aby nasze wyrzeczenia umocniły nas do walki ze złym duchem. Kościół tymi słowami przypomina nam, że zachowywany post w Środę Popielco­wą ma wprowadzić chrześcijanina w okres pokuty. Pokuta ta jednak nie jest celem samym w sobie. Nie pokutujemy dlatego, że tak nam ktoś nakazuje, albo że jest taka tradycja lub żeby nie było nam za we­soło na tym świecie. Sens pokuty leży gdzie indziej! Nasze wyrzeczenia podej­mowane z łaską Bożą winny nas umocnić w walce ze złem, grzechem, niesprawied­liwością, nieuczciwością, nieprawością. Wielki Post zatem nie jest czasem bezczynnego leżenia w worku pokutnym i popiele, lecz jest okresem walki, dynamicz­nego zmagania się najpierw ze samym sobą, a potem ze złem wokół nas. Liturgia Środy Popielcowej wprowadza nas w pierwszy wymiar Wielkiego Postu, którym jest pokuta. W podobnym duchu modlimy się podczas I Niedzieli Wielkiego Postu. Kapłan w imieniu zgromadzonej w kościele wspólnoty wypowiada słowa prośby: "Wszechmogący Boże, spraw, abyśmy przez doroczne ćwiczenia wielkopostne postępowali w rozumieniu tajemnicy Chrystusa i dzięki Jego łasce prowadzili święte życie». "Ćwiczenia wielkopostne" -to starochrześcijańskie "pia exercitia", czyli pobożne ćwiczenia, które obejmują wszelkie praktyki pokutne, modlitwę, jał­mużnę, słowem - szeroko pojętą ascezę chrześcijańską. Dzięki tym ćwiczeniom chrześcijanie mają postąpić naprzód w rozumieniu tajemnicy Chrystusa i prowadzić święte życie. W tych słowach zawarty jest cel podejmowanych wysiłków cielesnych i duchowych. Asceza chrześcijańska nie zna umartwień ciała, postów i wstrze­mięźliwości od pokarmów bez duchowej przemiany. Praktyki zewnętrzne muszą być złączone z odnowieniem duchowym, bo inaczej nie mają sensu. Kościół zachęca nas także do intelektualnego poznania Chrystusa poprzez czytanie Pisma Świętego, lekturę religijną. Wielki Post ma być również czasem pogłębionej refleksji nad naszą wiarą. Te wszystkie zadania mają pomóc człowiekowi prowadzić święte życie. Liturgia dni powszednich I tygodnia Wielkiego Postu rozwija "program" poda­ny w niedzielę prosząc Boga, aby nasze dusze oczyszczone przez umartwienie ciała jaśniały pragnieniem posiadania Ciebie oraz aby człowiek opanowując swoje ciało przez wstrzemięźliwość odnowił ducha przez pełnienie dobrych uczynków. Kolejny element "ćwiczeń wielkopostnych podaje nam kolekta II Niedzieli Wielkiego Postu :«Boże, Ty nam nakazałeś słuchać Twojego umiłowanego Syna, ożywiaj nasza, wiarę swoim słowem, abyśmy odzyskawszy czystość duszy, mogli się cieszyć oglądaniem Twojej chwaty». Kościół w łych zwięzłych słowach modlitwy przypomina nam o konieczności słuchania sło­wu Bożego. Warto podjąć i to wezwanie juko własną praktykę pokutną, która polegajacy na przykład na zapamiętaniu najis­totniejszej prawdy z Ewangelii odczytywanej w niedzielę. Przecież każdy chrześcijanin powinien z radością przyjmować słowo Jezusa, które On kieruje do człowieka podczas liturgii. To słowo winno ożywiać i wzmacniać nasze chrześcijańskie życie. W III Niedzielę Wielkopostną modlimy się wraz z kapłanem słowami: «Boże, źródło wszelkiego miłosierdzia i dobroci, Ty mim wskazałeś jako lekarstwo na grzechy post, modlitwę i jałmużnę». O poście i modlitwie była już wcześniej mowa. Natomiast do dziś sprawą nie do końca zrozumiałą jest jałmużna. Jałmużna ma sens wtedy, gdy odmawiając sobie jakiegoś dobra, przeznaczam swoje pieniądze na tych, którzy takiego wsparcia potrzebują. Istotna nie jest tu kwota, lecz intencja pomocy bliźniemu i wyrzeczenie się. Jałmużna ma charakter pokutny i wynagradzający za popełnione zło. IV Niedziela Wielkiego Postu przypomina o jeszcze jednym aspekcie tego przygotowania do Wielkanocy, który znajdujemy w tekście prefacji. Chodzi o odnowienie darów otrzymanych w sakramencie chrztu. Okres Przygotowania Paschalnego był od początku chrześcijaństwa czasem uważanym za najbardziej odpowiedni dla przygotowania się kandydatów do chrztu. Stąd do naszych czasów podczas liturgii Wigilii Paschalnej odnawiamy nasze przyrzeczenia chrzcielne, a Wielki Post ma nas również i do tego odnowienia przygotować. V Niedziela w Wielkim Poście wprowadza nas w drugą część tego okresu liturgicznego, w którym rozważamy w sposób szczególny mękę i śmierć Jezusa Chrystusa. Kościół modli się słowami: «Przez Mękę Twojego Syna dałeś zbawienie całemu światu, który odtąd może wychwalać Twoja wielkość». Na Krzyżu dokonał się sąd nad światem i zajaśniała potęga Chrystusa Ukrzyżowanego. Ostatnie dwa tygodnie Wielkiego Postu mają charakter pasyjny i poprzez Niedzielę Palmową, czyli Niedzielę Męki Pańskiej, przygotowuj ą nas do przeżycia tajemnicy Wielkiego Piątku i Niedzieli Zmartwychwstania. Tak kończymy wspólną wyprawę po tekstach liturgicznych. Może w tym roku przekonasz się, że Wielki Post to nie popiół i biczowanie, lecz przeżywanie przygotowania własnego serca przez autentyczne odnowienie życiachrześcijańskiego do radosnego świętowania pamiątki naszego odkupienia.

 

Diakon Piotr